Biodivers en klimaatvriendelijk voedsel produceren? Voedselbossen zijn een hot, slim en future proof landbouwalternatief. Klaar om op vier nieuwe locaties in het Hageland fruitige bossen uit de grond te stampen?
Velt, de Vereniging voor ecologisch leven, koken en tuinieren, zegt het zo: 'Een voedselbos is een door de mens ontworpen plantengemeenschap, naar het model van een natuurlijk bos of bosrand. Bomen, struiken, planten en kruiden vormen verschillende lagen eetbare gewassen. Je kan er niet enkel in plukken, maar ook gewoon genieten, spelen, ontmoeten, leren én het bruist van biodiversiteit.'
Een voedselbos herken je aan: een vegetatielaag met hoge kruinbomen, minimum drie andere vegetatielagen, een rijk bosbodemleven en een robuuste omvang. Een voedselbos herbergt een rijk geschakeerde, snel toenemende biodiversiteit.
Avansa Oost-Brabant, Velt, Natuuracademie, Regionaal Landschap Zuid-Hageland en Commons Lab gaven samen — en met de steun van LEADER Hageland+ — de voedselbosbeweging een duwtje tussen 2021 en 2023.
Het doel? Op vier plekken in het Hageland een nieuw lokaal gedragen voedselbos tot stand te brengen en timmeren aan een lerend netwerk om fruitige kennis op te doen en te delen.
Dit zijn de vier voedselbossen in Oost-Brabant die we samen met alle partners de voorbije jaren uit de grond stampten. Maak kennis met voedselbos Zwaluweveld in Scherpenheuvel-Zichem, Sint-Pietershof in Vissenaken, Biesembos in Geetbets en het Oosterlindeveld in Diest.
fruitig voedselbos # 1
Het Zwaluweveld is een terrein van 3,5 ha gelegen op een mooie heuvelrug te Scherpenheuvel-Zichem. Ze dromen van een plek waar ontmoeting en verbinding centraal staan, met elkaar, met de natuur, met jezelf. Het voedselbos wordt aangelegd in verschillende fasen, verspreid over meerdere jaren. In dit project ontwerpen en planten we het 'productiebos'.
fruitig voedselbos # 2
Rogier en Carolina kochten een huis met 1 hectare weide in Vissenaken. Hun droom is om dit grasland om te vormen tot een eetbare plek waar het wemelt van biodiversiteit. Daarom lieten ze recent een poel graven en planten ze hagen aan als windbreker en vogellokker. Het terrein zelf willen ze graag samen met anderen ontwerpen en beheren, de oogst samen proeven en verwerken.
fruitig voedselbos #3
Ooit was de plek een kwekerij van tomaten en salade met aan het eind van elke rij een slingerende druivelaar. Buiten werd de rest van het land gebruikt om aardbeien een aalbessen te kweken. Annick is vastbesloten om het land van haar ouders nieuw leven in te blazen. Samen met anderen wil ze er een biodiverse, warme en vruchtbare plek creëren waar mensen kunnen vertragen en aarden. Doe je mee?
fruitig voedselbos #4
Stad Diest werkt volop aan de inrichting en ontwikkeling van de recreatiezone in Oosterlindeveld, dicht bij de dorpskern van Schaffen. Het wordt een plek waar iedereen het naar zijn zin heeft.: sportievelingen, dierenvrienden, jeugd ... zowel om te ravotten of uit te rusten in de avondzon.
Een voedselbos is dan ook een grote meerwaarde voor de ontwikkeling en kadert ideaal binnen de sociale en recreatieve functie van het terrein.
Waar zijn alle hoogstamboomgaarden met oude rassen naartoe en hoe halen we ze terug? Is duurzame fruitteelt mogelijk? Landbouw en natuur, gaat dat samen? En zit er vandaag opnieuw toekomst in samen landbouwgrond beheren? In vier afleveringen trekt journalist Liesbeth Gijsel het Hageland in op zoek naar antwoorden over duurzame fruitteelt.
Historisch gezien is het Hageland een voedselbosachtig gebied. De naam verraadt het al: je vindt er hagen, bosjes, boom- en wijngaarden.
In het LEADERproject ‘Fruitige Voedselbossen’ gingen we op zoek naar Hagelandse fruitvariëteiten. Het Hageland is altijd al een belangrijke regio geweest in Vlaanderen voor de fruitteelt. Dankzij de kennis van Nationale Boomgaardenstichting, Regionaal Landschap Zuid-Hageland, pomoloog Dirk Vanden Eynde en pomologisch kollektief Pomko delen we deze Hagelandse soortenlijst met jullie.
LEADER staat voor ‘Liaison Entre Actions de Développement de l’Economie Rurale’. Vrij vertaald betekent dat 'Locale actoren verbinden voor een leefbaar platteland'.
LEADER is een Europees subsidiëringsprogramma voor plattelandsontwikkeling, waarbinnen lokale actoren (gemeenten, OCMW’s, vzw's, overkoepelende organisaties …) subsidies kunnen aanvragen voor projecten ter ondersteuning van de noden van de eigen plattelandsregio.
LEADER werking Hageland+ is een vzw die middelen beheert en verdeelt van de provincie Vlaams-Brabant, het Vlaamse Gewest en de Europese Unie. Met die middelen ondersteunen ze plattelandsinitiatieven in het Hageland, die zo tot 60% cofinanciering kunnen ontvangen.
