Is hernieuwbare energie duur? Neen, zegt Sven Calluy van coöperatie ECoOB. De investering kost wel geld, maar betaalt zich snel terug. Gemotiveerde burgers als Sven richten ook in Oost-Brabant burgercoöperaties op die de elektriciteitsproductie in eigen handen nemen. Ook jij kan aansluiten, want energie is van ons allemaal!
Zon, wind, water zijn van iedereen. Zo ook de energie die je ermee maakt. Het zijn commons of gemeengoederen. Logisch toch?
Coöperaties zorgen voor de broodnodige democratisering van onze elektriciteitsproductie. Geen enkele aandeelhouder (in dit geval 'coöperant' genoemd) kan zijn wil doordrijven, want iedereen heeft exact één stem.
Avansa nodigde drie energiecoöperaties uit onze regio uit voor een inspirerende namiddag. Hieronder vind je het verslag. Veel leesplezier!
Zondag 24/10 - Ik zit in een klein maar gezellig zaaltje in de molen van Rotselaar voor de Avansa-activiteit ‘Burgers maken stroom’.
Pioniers uit Rotselaar
De locatie van de bijeenkomst is niet toevallig gekozen. Hier stond de wieg van Ecopower, de eerste burgercoöperatie van het land. Dirk Vansintjan was erbij sinds dag één. Op dit moment is hij nog steeds bestuurder van het gelauwerde Ecopower en daarnaast 'klust hij bij' als voorzitter van de Europese koepel van energiecoöperaties Rescoop.
Ondertussen telt Vlaanderen al 32 energiecoöperaties, Wallonië 20. Dat is mooi, maar nog klein bier in vergelijking met de 1000 burgercoöperaties voor energie in Denemarken of de zowat 500 in Nederland. “Coöperaties hebben elementen van de profit maar ook van de non-profit” vertelt Dirk. “Winst kan, maar is niet de eerste drijfveer: het dividend van een coöperatie bedraagt maximum 6%. De aandelen behouden hun waarde, want coöperaties zitten niet op de beurs. En verder concurreren coöperaties niet: ze werken samen.”
ECoOB en Navitas zijn daar het perfecte voorbeeld van.
Jonge energiecoöperaties in de startblokken
Sven Calluy luisterde een jaar of twee geleden geboeid naar Dirk op een infoavond. Het thema liet hem niet meer los en nu is hij bestuurder bij EcoOB CV, een coöperatie actief in Oost-Brabant. Navitas werkt dan weer in het Brabantse en Limburgse Demerbekken. “Omdat in veel van die gemeenten nog geen burgercoöperatie actief was” vertelt bestuurder Rudi Grouset. “En waar ons werkingsgebied overlapt met dat van ECoOB, werken we in tandem.” Regelmatig dienen de jonge coöperaties ook samen met hun grote broer een project in bij een openbare aanbesteding. Dankzij het palmares van Ecopower vermijden ze op die manier dat ze uitgesloten worden van de procedure wegens gebrek aan ervaring.
Struikelblokken voor burgercoöperaties
“De procedures zijn ingewikkeld en vaak geknipt op maat van heel grote bedrijven”, vertelt Dirk. Burgers met zonnepanelen kunnen hun energie-overschotten nog altijd niet of moeilijk delen. Nieuwe windmolens plaatsen op land is bijzonder moeilijk. En een ander probleem zijn de heffingen op elektriciteit. Rudi wijst erop dat grootverbruikers slechts 10% van de groene-stroomcertificaten betalen terwijl ze wel 75% van de stroom verbruiken. De heffingen op elektriciteit zijn op de koop toe dubbel zo hoog als die op de brandstoffen die we willen uitfaseren. “De maatschappelijke kost van een aanmodderend energiebeleid dat geen beslissingen neemt, is groot” schrijft Sven in een open brief, verschenen in MO Magazine.
Beter dat de burgers zelf eigenaar zijn van ons hernieuwbare energiesysteem dan buitenlandse multinationals en onstabiele regimes.
Energiedelen is een ongelooflijke kans. In de eerst plaats voor het klimaat, maar ook voor elke dakeigenaar én consument.
Coöperaties beconcurreren elkaar niet, ze werken samen.
