Een biotoop met de looks van een volwassen voedselbos ondanks de verrassend jonge aanplant? Verslag van een bezoek aan een oase van rust in Herselt, waar de natuur thuis is en de mens op bezoek komt.
De Gewillige Wilgen startte in 2015 als project van een groep vrienden. Op het terrein dat ze gedurende 10 jaar huren, willen ze een voedselbos creëren dat rimplelloos opgaat in de biotoop. Biodiversiteit is het ultieme doel, de vruchten een lekker surplus.
Het terrein van 1,4 ha was ooit bestemd voor recreatie. Een stuk van de moerassige zone werd zelfs drooggelegd met de bedoeling er chalets op te zetten. Maar die plannen vielen stil en sinds de jaren '60 verwilderde het gebied. Het was altijd al deels een bos, maar nu staat het geheel ook zo ingekleurd. De oude populieren steken er ondertussen als reuzen bovenuit.
Indien Jeroen een nieuw voedselbos zou beginnen, zou hij voor een 'armer' terrein gaan. Een voedselbos(rand) is eigenlijk ideaal om uitgeputte landbouwgrond nieuw leven in te blazen door het verbeteren van de bodem, inbrengen van biodiversiteit …
Een permacultuur-ontwerp is opgedeeld in zones. Zone 0 is meestal het huis en zone 5 een verwilderd stuk. In zone 1 is de mens dominant en bepaalt hij wat er groeit (cultuurdominant). Het overwicht verschuift bij elke volgende zone richting meer natuur. Zone 5 is de plek waar de mens niet ingrijpt (natuurdominant). 50% van het terrein van De Gewillige Wilgen is zone 5!
Het ontwerp werd ter plekke uitgelijnd met bamboestokken. Naast het beboste deel, is er ook open vlakte met arme grond, met name waar de vijvers in het verleden met bouwpuin werden opgevuld. Bijgevolg zijn er verschillende successiefasen van vegetatie (van pioniers- tot bosplanten) terug te vinden bij De Gewillige Wilgen.
Biodiversiteit is bij De Gewillige Wilgen geen vage, intellectuele term, maar dagelijkse realiteit. Biodiversiteit is wat de groep drijft. Jeroen en co verrijkten het bos de afgelopen 5 jaar met meer dan 200 soorten planten!
Verschillende soorten woekeraars (inheems én uitheems) proberen het terrein over te nemen. Bij De Gewillige Wilgen experimenteren ze met verschillende manieren om hen terug te dringen. Het is belangrijk om voorzichtig te zijn wanneer je planten gaat introduceren en je op voorhand te infomeren over hun woekergedrag. Jeroen benadrukt dat de meeste woekerende planten zinvol kunnen zijn in een voedselbos. Het is wel een kwestie van ze onder controle te houden (vb. bamboe, zevenblad, braam, Japanse duizendknoop, munt). Zorg dus dat je bewust aanplant en een plan hebt om je zone 4 en 5 te beschermen tegen verspreiding.
Dit pikten we op tijdens het bezoek aan De Gewillige Wilgen:
Bostoppers
Bosweetjes
Voedsbossers zijn pioniers en moeten soms hun eigen wetten schrijven.
Tijdens de uitstap met de Voedselbospioniers op 23 juni ging Jeroen Wymeersch met ons op pad op het terrein van De Gewillige Wilgen. Hij nam ons mee door de uitgestrekte natuuroase, liet ons observeren en vertelde over de experimenten voor meer biodiversiteit. Op het einde namen we de tijd om na te gaan welke succesfactoren Jeroen inzet en hoe deze ook voor andere voedselbospioniers kunnen renderen.
Avansa Oost-Brabant wil duurzaamheidstrekkers met elkaar in contact brengen. Om van elkaar te leren, om elkaar te inspireren en misschien samen te werken in de toekomst. Daarom vind je onderaan elk verslag van 'Voedselbospioniers op stap' de nodige contactinfo. Get in touch!
Geïnspireerd? Dan is de tweedaagse voor duurzaamheidswerkers misschien ook iets voor jou. Samen met een groep gelijkgestemden duik je in de relatie mens-natuur. Wat zit onder het topje van de ijsberg?
Deze twee workshop-vrijdagen bieden de gelegenheid om inspiratie en moed op te doen en het uitdagende thema duurzaamheid naar een hoger niveau te tillen.
